Luật sư tư vấn: hướng dẫn về quyền thừa kế

Hỏi: Ông bà ngoại em có 3 căn nhà sát nhau và 1 miếng đất phía sau 3 căn nhà đó. Miếng đất phía sau đó ông bà đã bán cho ba mẹ em 11 năm về trước khi ông bà đều vẫn còn sống, mẹ em là người lập giấy tờ: bên mua mẹ em ký tên, bên bán ông ngoại em ký tên, hợp đồng viết tay không có công chứng.Hộ khẩu vẫn còn tên mẹ em là chủ hộ mặc dù mẹ em đã chết T5/2010. Em, em gái và ba của em hiện tại vẫn sống trong ngôi nhà xây trên mảnh đất này. Ông bà ngoại em có tất cả 3 người con trai và 4 người con gái : trong đó chỉ có 2 người con trai và 2 người con gái sống chung với ông bà ngoại của em ở ngôi nhà chính giữa, còn 2 ngôi nhà bên cạnh thì cho người ta thuê. Khi ông bà chết, 4 người cậu và dì của em vẫn sống y như vậy. Bây giờ xảy ra tranh cãi, những người cậu và dì của em cấm em qua lại nhà. Vậy bây giờ em muốn 3 ngôi nhà trên được bán và chia đều làm 7 phần, trong đó em và em gái của em thừa kế phần của mẹ em thì có được không? (Đức Anh - Hải Dương)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

* Về mảnh đất và ngôi nhà mẹ bạn mua lại của ông bà:

Ông bà đã đồng ý bán cho mẹ bạn phần đất phía sau 3 ngôi nhà và thực hiện hợp đồng mua bán. Tuy nhiên, hợp đồng mua bán nhà giữa mẹ bạn và ông bà không công chứng là trái với pháp luật:

Điều 450 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định hình thức hợp đồng mua bán nhà ở như sau:

"Hợp đồng mua bán nhà ở phải được lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác".

Do vậy, để ngôi nhà đó trở thành khối tài sản riêngcủa mẹ bạn thì hợp đồng mua bán nhà phải được đi công chứng. Và lúc đó, phần mảnh đất đó sẽđược chia thừa kế theo pháp luậtnhư sau:

Theo Điểm a Khoản 1 Điều 676Bộ luật dân sự năm 2005 quy định người thừa kế theo pháp luật như sau:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết".

* Bạn có đưa thông tin là:3 ngôi nhà từ khi ông bà mất đã chuyển tên chủ hộ khẩu từ tên ông ngoại bạn sang tên của cậu Sáu bạn.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 29Luật cư trú năm 2006 sửa đổi 2013: "Trường hợp có thay đổi chủ hộ thì hộ gia đình phải làm thủ tục thay đổi chủ hộ. Người đến làm thủ tục phải xuất trình sổ hộ khẩu; phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu; ý kiến của chủ hộ hoặc người khác trong gia đình về việc thay đổi chủ hộ".

Tuy nhiên việc thay đổi tên của chủ hộ khẩu chỉ có ý nghĩa trong việc quản lý về mặt hành chính chứ không ảnh hưởng đến việc thừa kế.

Điểm a Khoản 1 Điều 675Bộ luật dân sự năm 2005 quy định những trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau:

"1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau đây:a) Không có di chúc".

Do vậy, trường hợp ông bà bạn mất và không để lại di chúc, thì tài sản đó sẽ được chia theo pháp luật:

Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định người thừa kế theo pháp luật như sau:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Khuyến nghị:

1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.