Tài sản được thừa kế có đòi lại được không?

Hỏi: Mẹ tôi có một khu đất rộng trên 1000 m2, trước đây khi anh trai tôi chưa lấy vợ mẹ tôi đã làm thừa kế số đất trên cho anh ấy, Đến nay anh ấy đã có vợ và 01 con nhưng không may anh trai tôi đã qua đời. Hiện mẹ tôi đã trên 80 tuổi, sức khỏe yếu, lại không có thu nhập, cũng không có chỗ ở vì vậy mẹ tôi muốn lấy lại một phần diện tích trên để trang trải tuổi già nhưng chị dâu tôi nhất quyết không đồng ý vì chị cho rằng chị có bìa đỏ số đất trên nên không mẹ tôi không có quyền đòi lại (Xin nói thêm: từ ngày chị ấy về làm dâu chưa có đóng góp gì cho gia đình). Vậy tôi muốn hỏi luật sư với trường hợp của mẹ tôi, theo pháp luật thì giải quyết như thế nào? (Nguyễn Văn Thanh - Thái Bình)

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Phạm Thị Mai Phương – Tổ tư vấn pháp luật thừa kế – Công ty Luật TNHH Everest – trả lời:

Nếu mẹ bạn để lại thừa kế cho anh trai bạn có di chúcthì theo quy định của BLDS 2005:

Điều 667.Hiệu lực pháp luật của di chúc

"1. Di chúc có hiệu lực pháp luật từ thời điểm mở thừa kế. ..."

Mà thời điểm mở thừa kế là thời điểm mà người để lại di sản thừa kế chết. Cụ thể theo quy định tại Điều 633 BLDS như sau:

Điều 633.Thời điểm, địa điểm mở thừa kế

"1. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trong trường hợp Toà án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 81 của Bộ luật này."

Như vậy, theo quy định khoản 1 điều 667 ở trên, di chúc của mẹ bạn chỉ có hiệu lực vào thời điểm mẹ bạn mất. Vì vậy, di chúc củamẹ bạn vẫn chưa có hiệu lựcpháp luậtkhi bà còn sống.

Tuy nhiên, nếu mẹ bạn nói là để lại thừa kế cho anh trai bạn, nhưng đã sang tên toàn bộ mảnh đất cho anh trai bạn hợp pháp (ví dụ như đã lập hợp đồng tặng cho) thìmẹ bạn không có quyền đòi lại mảnh đất đó từ anh trai bạn. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại, anh trai bạn đã mất thì mảnh đất đó được coi là di sản thừa kế của anh trai bạn. Nếu anh trai bạn và vợ anh trai bạnđã có thỏa thuận nhập quyền sử dụng toàn bộ mảnh đất đó vào tài sản chung thì chỉ 500m2 đất được coi là di sản thừa kế. Nếu anh trai bạn và vợ anh trai bạn chưa hề có thỏa thuận nhập quyền sử dụng đất này vào tài sản chung thì toàn bộ 1000m2 đất này đều được coi là di sản thừa kế của anh trai bạn. Và trong trường hợp anh trai bạn không để lại di chúc thì di sản thừa kế này sẽ chia theo quy định của pháp luật.

Điểm a khoản 1 điều 676 BLDS thì hàng thừa kế thứ nhất gồm:vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

Như vậy, khi chia thừa kế của anh trai bạn theo quy định của pháp luật thì mẹ bạn thuộc hàng thừa kế thứ nhất, di sản được chia đều cho:mẹ ban, vợ của anh trai bạn và con của anh trai bạn. Mẹ bạn có thể khởi kiện đến Tòa án để phân chia di sản thừa kế trong vòng 10 năm kể từ thời điểm anh trai bạn mất.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.